Muhteşem Miras: Çinicilik
Efsaneye göre Çiniye dair herşey, gizemli bir kadının özel bir topraktan
yaptığı çömleklerin büyüsüne kapılan halkın, kadını takip edip kullandığı özel
toprağı çıkardığı yeri öğrenmeleri ile başlar. O yerinde bugünkü
Kütahya olduğu söylenmekte. Demek Kütahya ününü bu efsanemize borçlu:)
Çini, toprağın pişirildikten sonra şekil verilip kap-kacak, tabak,
vazo, sürahi vb. eşyalar üretilmesine dayalı bir el sanatıdır. Aynı zamanda
fayans, porselen tabak, seramik gibi eşyaların süslenmesinde kullanılan bir
yüzü sırlı, renkli dekor ve motiflerle işlenmiş kaplama malzemesine, bu
malzemeyle işlenmiş eşyalara çini, bu süsleme işine de
çinicilik denmektedir.
Bakınız
Karahanlılar dönemine dayanan Türk El Sanatlarımızdan Çinicilik o dönemlerde ( Büyük Selçuklu, Anadolu Selçuklu, Osmanlı Devleti ) daha ziyade mimaride; cami, çeşme, medrese, saraylar vb. süslemelerinde kullanılmış ve günümüze kadar da dekoratif objelerle süre gelmiştir.
Çinicilik çok değerli bir sanatımız; kendine has, tamamen özgün ve naif. Günümüzde modernize edilmiş çini tasarımları çokca görmek mümkün. Çininin desen kültürü genellikle birbirinin benzeri tekrarlardan oluşsada farklı yorumlarla farklı lezzetler çıkıyor ortaya. Çininin her desenini severim ama lale ile çintemaniyi daha başka severim. Meslek hayatımdada hep kullanmışımdır bu desenleri.
Ayrıca lale tasavvuf temsiliylede çok özeldir.
Bir laleye kapılıvermek;
Birde çintemani deseninin güzelliğine bakalım;
Çiniciliğin başlangıç tarihini düşündüğümüzde sanat adına mükemmel bir keşif. Yüzyıllar sonrasına miras kalan bu güzide desenler günümüz sanatında modernize edilerek hemen hemen heryerde kullanılmakta. Önemli olan sanatın tasarımcısıyla buluşması. Derlediğim birkaç örnek de bunlar, bir kısmı bir firmaya aitti fakat malesef firmasını hatırlamıyorum. Ama bunları izleyiciyle buluşturmak gerek.
Bir ihtisas eğitimi daha alma şansım olsa çini ve seramik bölümlerini seçerdim sanırım. Bir tane daha olsa sosyoloji:)
Bunlarda benim fi tarihinde öğrencilerime uygulama örneği göstermek için yaptığım çini taklitlerim;
Bu ise çini öğretmeni bir arkadaşımın çini hayranına hediyesi...
İlham perilerinize güzel fikirler vermesi dileğiyle...